Ақпараттар, жадынамалар
Анонс
Құрметті қызмет алушылар, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет
істері агенттігі 2021 жылы мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасымен қанағаттану деңгейін анықтау мақсатында
«Ашық диалог» алаңында онлайн нысанда сауалнама жүргізіп жатыр.
Сауалнамаға белсенді түрде қатысуларыңызды сұраймыз.
Құрметті қызмет алушылар, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет
істері агенттігі 2021 жылы мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасымен қанағаттану деңгейін анықтау мақсатында
«Ашық диалог» алаңында онлайн нысанда сауалнама жүргізіп жатыр.
Сауалнамаға белсенді түрде қатысуларыңызды сұраймыз.
ЮНЭЙДС ДЕРЕКТЕРІ БОЙЫНША:
2020 ЖЫЛДЫҢ АИТВ ЖАҺАНДЫҚ СТАТИСТИКАСЫ
- 2020 ж АИТВ инфекциясымен өмір сүретін 37,7 млн [30,2 млн–45,1 млн] адам құрады.
- 2020 ж АИТВ инфекциясының жаңа жағдайлары саны 1,5 млн [1,0 млн–2,0 млн] адам құрады.
- 2020 ж ЖИТС байланысты қайтыс болған адамдар саны 680 000 [480 000–1,0 млн] адамды құрады.
- 2020 ж 27,5 млн [26,5 млн–27,7 млн] адам антиретровирустық терапия алды.
- Эпидемия басталғалы АИТВ-мен 79,3 млн [55,9 млн–110 млн] адам инфицияланған.
- Эпидемия басталғалы 36,3 млн [27,2 млн–47,8 млн] адам ЖИТС-ға байланысты аурулардан қайтыс болды.
АИТВ-мен өмір сүретін адамдар
- 2020 жылы АИТВ-мен өмір сүретін адамдар саны 37,7 млн [30,2 млн –45,1 млн] адамды құрады:
- Ересектер 36,0 млн [28,9 млн – 43,2 млн].
- Балалар 1,7 млн [1,2 млн - 2,2 млн] (0-14 жас).
- АИТВ-мен өмір сүретін әйелдер мен қыздар 53% құрады.
- 2020 жылы АИТВ-мен өмір сүретін барлық адамдардың 84% [67–>98%] өз статусын білді.
- 2020 ж Около 6,1 млн [4,9 млн–7,3 млн] адамдар АИТВ-мен өмір сүретіндерін білген жоқ.
Антивирустық терапияны алатын және АИТВ-мен өмір сүретін адамдар
- 2020 жылдың желтоқсан айының соңындағы жағдай бойынша 27,5 млн [26,5 млн–27,7 млн] адам 2010 жылы 7,8 млн [6,9 млн—7,9 млн] адаммен салыстырғанда антиретровирустық терапия алды.
- 2020 жылы АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың 73% [56–88%] емдеуге қолжетімділігі болды.
- АИТВ-мен өмір сүретін 15 жас және одан үлкен жастағы ересектердің 74% [57–90%] және 0-14 жастағы 54% [37–69%] балалар емдеуге қолждетімділігі болды.
- 15 жас және одан үлкен жастағы ересек әйелдердің 79% [61– 95%] емдеуге қолжетімділігі болды, сол уақытта 15 жас және одан жоғары жастағы 68% [52–83%] ересек еркектердің қолжетіміділігі болды.
- АИТВ– мен өмір сүретін жүкті әйелдердің 85% - ы [63 - >98%] 2020 жылы ұрыққа вирустың берілуін болдырмау мақсатында антиретровирустық препараттарды қолдану арқылы емдеуге қол жеткізді.
АИТВ инфекцияланған жаңа жағдайы
АИТВжаңа инфициаланған жағдайы саны 1997 жылмен салыстырғанда 52%-ға қысқарды, бұл көрсеткіш пиктік маңызға жетті.
- 2020 жылы жаңа АИТВ инфекциясының саны 1,5 млн [1,0 млн–2.0 млн] адамды құрады, 1997 жылы 3,0 млн [2,1 млн–4,2 млн] адаммен салыстырғанда.
- 2020 жылы әйелдер мен қыздар АИТВ инфекциясының 50% жаңа жағдайын құрады.
- 2020 жылы АИТВ инфекциясының жаңа жағдайлары көрсеткіші 2010 жылға қарағанда 31% кеміген, 2,1 млн [1,5 млн–2,9 млн] до 1,5 млн [1,0 млн–2,0 млн].
- 2020 жылы балалар арасында АИТВ-инфекциясының жаңа жағдайлары көрсеткіші 2010 жылға қарағанда 53% кеміген 320 000 [210 000–510 000] до 150 000 [100 000–240 000].
- ЖИТС ауруларына байланысты қайтыс болған адамдар саны 2004 жылғы шекті көрсеткішке қатысты 64% және 2010 жылғы көрсеткішке қарағанда 47% төмендеген.
- 2020 жылы ЖИТС-пен байланысты аурулардан қайтыс болғандардың жалпы әлемдік саны 680 000 [480 000-1 млн] адамды құрады. Салыстыру үшін 2004 жылы бұл көрсеткіш 1,9 млн [1,3 млн–2,7 млн] адамды және 2010 жылы 1,3 млн [910 000– 1,6 млн] адамды құрады.
- 2010 жылдан бастап әйелдер мен қыздар арасында ЖҚТБ салдарынан өлім-жітім 53% - ға, ерлер мен ұлдар арасында 41% - ға төмендеді.
COVID-19 және АИТВ
- АИТВ-мен өмір сүретін адамдар АИТВ-мен ауыратын адамдарға қарағанда COVID-19-дан ауыр зардаптары бар және 2021 жылдың ортасында олардың көпшілігі COVID-19 вакциналарына қол жеткізе алмады.
- Англия мен Оңтүстік Африкада жүргізілген зерттеулер АИТВ-мен ауыратын адамдар арасында CОVID-19-дан қайтыс болу қаупі жалпы халыққа қарағанда екі есе жоғары екенін көрсетті.
- Сахараның шығысындағы Африкада АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың үштен екісі (67%) тұрады. Бірақ оларды қорғайтын вакциналар тез пайда болмайды. 2021 жылдың шілдесінде Африкадағы адамдардың 3% - дан азы CОVID вакцинасының кем дегенде бір дозасын алды.
- Локдаун және CОVID-19-ға байланысты басқа да шектеу шаралары АИТВ-ға тестілеуге кедергі келтірді және көптеген елдерде АИТВ-ға қарсы диагноздар мен емдеу бағыттарының күрт төмендеуіне әкелді.
- ЖҚТБ, туберкулез және безгекпен күресудің жаһандық қоры Африка мен Азияның 32 еліндегі 502 медициналық мекемеде жиналған мәліметтерге сәйкес, АҚТҚ - ға тестілеу 41% - ға төмендеді, covid-19-ға байланысты диагноз қою және емдеу бағыттарының саны 2020 жылы 2019 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 37%-ға төмендеді.
Тәуекелдің негізгі топтары
- 2020 жылы негізгі қауіп-қатер топтарына (секс-бизнес жұмысшылары мен олардың клиенттері, гомосексуалдар және ер адамдармен жыныстық қатынас жасайтын басқа ер адамдар, инъекциялық есірткі қолданатын адамдар, трансгендерлік әйелдер) және олардың жыныстық серіктестері бүкіл әлем бойынша АИТВ-ның жаңа жағдайларының 65% - ын құрады:
- Сахараның шығысындағы Африканы қоспағанда, бүкіл әлемде АҚТҚ-ның жаңа жағдайларының 93%.
- Сахараның шығысындағы Африкада АҚТҚ-ның жаңа жағдайларының 39%.
- АИТВ жұқтыру қаупі:
- Инъекциялық есірткіні қолданатын адамдар арасында 35 есе жоғары.
- Трансгендерлік әйелдер арасында 34 есе жоғары.
- Секс-бизнес қызметкерлері арасында 26 есе жоғары.
- Гомосексуалдар мен ер адамдармен жыныстық қатынасқа түсетін басқа ер адамдар арасында 25 есе жоғары.
- Әйелдер
- Апта сайын 15-24 жас аралығындағы 5000-ға жуық жас әйел АИТВ жұқтырады.
- Сахараның шығысындағы Африкада 15-19 жас аралығындағы жасөспірімдер арасында жұқтырудың жеті жаңа жағдайының алтауы қыздарға келеді. 15-24 жас аралығындағы жас әйелдер үшін АИТВ жұқтыру ықтималдығы ерлерге қарағанда екі есе жоғары. 2020 жылы апта сайын 15-24 жас аралығындағы 4200-ге жуық жасөспірім қыздар мен жас әйелдер АИТВ жұқтырды.
- Бүкіл әлемдегі әйелдердің үштен бірінен астамы (35%) өмірінің белгілі бір кезеңінде жыныстық серіктес тарапынан физикалық және/немесе жыныстық зорлық-зомбылыққа немесе олардың серіктесі болып табылмайтын адам тарапынан жыныстық зорлық-зомбылыққа ұшырады.
- Кейбір өңірлерде серіктес тарапынан физикалық немесе жыныстық зорлық-зомбылыққа ұшыраған әйелдерде АИТВ жұқтыру ықтималдығы осындай зорлық-зомбылыққа ұшырамаған әйелдерге қарағанда 1,5 есе жоғары.
- Сахараның Африка елдерінде әйелдер мен қыздарға АИТВ-инфекциясының барлық жаңа жағдайларының 63% -ы келді.
90–90–90
- 2020 жылы АИТВ-мен өмір сүретін 84% [67– >98%] адам өз статусын білді.
- Өз статусын білетін адамдар арасынан 87% [67– >98%] емдеуге қолжетімділіктері болды.
- Терапия алатын 90 % адамда 90% [70– >98%] басылған вирустық жүктемеге қол жеткізілді.
- 2020 жылы АИТВ-мен өмір сүретін барлық адамдардың, 84% [67—>98%] олардың мәртебесін білді, 73% [56-88%] емделуге қол жеткізді және 66% [53-79%] басылған вирустық жүктемеге жетті.
Инвестициялар
- 2020 жылдың соңындағы жағдай бойынша 21.5 млрд. АҚШ долларымен (2019 жылғы бағалармен тұрақты АҚШ долларымен) табысы төмен және орта деңгейдегі елдерде ЖИТС-ға қарсы іс-қимыл жасауға; шамамен 61% - ы ішкі көздерден келді.
- ЮНЭЙДСТІҢ бағалауы бойынша, 2025 жылы ЖИТС-ға қарсы іс-қимылға 29 млрд қажет. АҚШ-тың (2019 жылғы бағамен тұрақты АҚШ долларымен) табысы төмен және орташа елдерде, соның ішінде ЖИТС індетін тоқтату жолына оралу үшін бұрын табысы жоғары елдер ретінде қарастырылған.
ҚР ДСМ негізгі бұйрықтары (МҰРАҒАТТЫ ЖҮКТЕУ)
